Estinea zet duurzame beweging in gang met Inspiratiesessie van Op Naar Nul

Een inspirerend verhaal over bewustwording, gedragsverandering en samenwerking

Bij gehandicaptenzorgorganisatie Estinea uit regio Aalten ontstond de samenwerking met Op Naar Nul vanuit een provinciaal pilottraject. Al snel volgden gedragsscans op diverse locaties, waarin Op Naar Nul een zorgmedewerker interviewt over het duurzame gedrag van de locatie. Op Naar Nul stelt een rapport op met een nulmeting en concrete duurzame adviezen om mee aan de slag te gaan. Deze inzichten werkten als een spiegel voor de teams: wat doen we al aan duurzaamheid – en wat kan er beter? 

“Het mooie was dat het bewustmakingsteam van Op Naar Nul echt op locatie kwam,” vertelt Rudi Gulink, toenmalig regiomanager en duurzaamheidcoördinator. “Medewerkers en bewoners gingen met hen in gesprek, en werden zich ineens bewust van dingen waar ze eerder nauwelijks bij stilstonden. Je merkt dat het stukje kennis en bewustwording vaak nog niet goed zit. Mensen weten wel van, oh ja, duurzaamheid daar moeten we iets mee doen, maar door de tips en informatie uit de gedragsscan van Op Naar Nul wordt het bewustzijn heel erg aangezet, zo van oké, ja, daar kunnen we iets mee. De adviezen zijn laagdrempelig, waardoor je het makkelijk kunt oppakken.” 

Van afvalscheiding tot energieverbruik en voeding: simpele, haalbare verbeteringen bleken vaak al binnen handbereik. Estinea besloot duurzaamheid écht te borgen in de organisatie. Elke locatie kreeg een eigen aandachtsfunctionaris en de gedragsscans leidden tot concrete actiepunten per team. 

De kracht van een gezamenlijke aftrap

Om teams te inspireren én met elkaar te verbinden, organiseerde Estinea samen met Op Naar Nul een grote Inspiratiesessie voor circa 100 mensen – van bestuur en zorgmanagers tot het GreenTeam, medewerkers van woonlocaties, de cliëntenraad en ambulante medewerkers. Tijdens het plenaire deel trapte de bestuurder Beatrijs van Riessen af, met haar eigen beweegreden voor duurzaamheid. Vervolgens vertelde Elke Stienissen van Op Naar Nul over de gevolgen van klimaatverandering en waarom het belangrijk is om als zorgorganisatie te verduurzamen. Marissa van Elst van Op Naar Nul vertelde hoe je collega’s in beweging krijgt en hoe om te gaan met weerstand over dit onderwerp. Vervolgens waren er workshops vanuit Op Naar Nul, waarbij werd ingegaan op de vier thema’s:

afval, energie, voeding en een groene- en gezonde leefomgeving. 

“De sessie sloot precies aan op onze praktijk,” zegt Rudi. “Geen abstract verhaal, maar herkenbare situaties voor de zorgmedewerkers. Teams voelden zich echt meegenomen en gaven aan dat Op Naar Nul goed snapt wat er leeft bij de doelgroep. En we hebben met 1 bijeenkomst heel veel medewerkers en teams bereikt.” 

Ook onderwerpen waar soms weerstand bij leeft – zoals voeding – werden besproken. Naast de milieu impact van voeding en voedselverspilling werd er vooral focus gelegd op hoe je het gesprek aan kan gaan over duurzame voedingskeuzes. 

Draagvlak is alles 

Wat deze samenwerking volgens Rudi bijzonder maakte, is het gezamenlijke proces: “Op Naar Nul begreep precies wat we wilden bereiken en wist het om te zetten in een Inspiratiesessie die duurzaamheid in beweging heeft gebracht. De Inspiratiesessie werkte als katalysator. Maar zonder een betrokken managementteam was dit niet gelukt. Je moet het samen doen, met visie én concrete acties.” 

Bewustzijn leeft nu binnen Estinea: teams delen ervaringen, leren van elkaar en voelen zich eigenaar van duurzame stappen.

Van inspiratie naar verankering 

De Inspiratiesessie is ook het startschot om de 50 gedragsscans op locaties aan te kondigen die Op Naar Nul in hetzelfde jaar nog gaat uitvoeren. Ook hier wordt gedacht aan gezamenlijke terugkoppelsessies om van te leren van elkaar. Uiteindelijk worden de duurzame acties die gekozen worden n.a.v. de gedragsscan geborgd in het Team Ontwikkelings Plan van elke locatie. Zo wordt duurzaam gedrag steeds normaler en weet iedereen: ‘Zo doen we het hier.’  

Tips van Rudi Gulink voor andere zorgorganisaties: 

• “Zorg voor draagvlak in het management: Daar begint het mee.” 

• “Maak gebruik van externe expertise: Zeker als je met gedragsverandering aan de slag gaat.” 

• “Begin laagdrempelig, maar borg het goed: Met een inspiratiesessie én iemand per team die het vasthoudt.”